جوانان بنی‌هاشم، الگوی جوانان ما

جوان، سرشار از نیرو، انگیزه و اخلاص است و می‌تواند بزرگترین حماسه‌ها را آفریده و بزرگترین خدمات را ارائه دهد. ارزش استفاده صحیح و حداکثری از فرصت جوانی، امری بسیار تعیین‌کننده است؛ از این رو، پیامبر گرامی اسلام فرصت جوانی را یکی از مهم‌ترین سؤالات روز قیامت برشمرده و می‌فرمایند: «لَا تَزُولُ قَدَمَا عَبْدٍ یوْمَ الْقِیامَةِ حَتَّى یسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ عَنْ عُمُرِهِ فِیمَا أَفْنَاهُ وَ شَبَابِهِ فِیمَا أَبْلَاه...؛ [1] انسان، در روز قیامت، قدم از قدم برنمى‌دارد، مگر آن که از چهار چیز پرسیده مى‌شود: از عمرش که چگونه گذرانده است؛ و از جوانى‌اش که چگونه سپرى کرده است؟».

در تاریخ اسلام نیز نقش جوانان در خلق حماسه‌های ماندگار، نقشی ممتاز و خیره‌کننده بوده است. از جمله حماسه‌های بزرگ تاریخ بشریت، حماسه عاشورای حسینی است که نقش جوانان، در خلق صحنه‌های نورانی آن نقشی ممتاز بوده است. جوانان مسلمان جامعه کنونی ما نیز می‌توانند با بهره جستن از چنین الگوهای ارزنده‌ای خط حماسه‌آفرینی از همان جنس را ادامه دهند؛ چنان‌چه از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون این‌چنین بوده است.
عبادت جوانان کربلای جبهه‌های ایران، یادآور عبادت‌های اصحاب امام حسین علیه‌السلام در شب عاشوراست تا آنجا که امام خمینی رضوان الله تعالی علیه نیز به عبادت‌های شبانه رزمنده‌ها افتخار می‌کرد.

ایمان استوار

راه امام حسین علیه‌السلام راه ایمان‌های راسخ و پولادین بود؛ از این رو، افراد بسیاری در میانه راه از قافله حسینی جدا شدند. در این میان اما، جوان‌های متعددی تا آخر ایستادند. ایمان حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام ایمانی نفوذناپذیر است. وقتی امام حسین علیه‌السلام خبر پیشروی این کاروان به سوی مرگ را دادند علی اکبر علیه‌السلام پرسیدند: آیا ما بر حق هستیم؟ حضرت فرمودند: به خدا سوگند؛ آری! ما، بر حقیم. سپس علی اکبر علیه‌السلام عرض کردند: «فَإِنَّنَا إِذاً لَا نُبَالِی أَنْ نَمُوتَ مُحِقِّین‏؛ [2] پس ما را باکی از مرگ نیست.»

انقلاب اسلامی ایران، ریزش‌هایی داشته است؛ اما در کنار این ریزش‌ها شاهد رویش جوان‌های بسیاری بوده‌ایم که با ایمانی استوار در راه آرمان‌های اصیل اسلامی آن فداکاری کرده‌اند و هر لحظه بر ایمانشان افزوده شده و از مرگ در راه انقلاب اسلامی هراسی نداشته‌اند.
 

بصیرت

نیرو و انگیزه جوان، باید جهت‌دهی صحیح داشته باشد. بصیرت و شناخت حق، مهمترین نقشه جهت‌یابی برای به‌کارگیری این نیرو و انگیزه برتر جوانی است. اهمیت بصیرت تا جایی است که امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «الْعَامِلُ عَلَى غَیرِ بَصِیرَةٍ کَالسَّائِرِ عَلَى غَیرِ الطَّرِیقِ وَ لَا یزِیدُهُ سُرْعَةُ السَّیرِ مِنَ الطَّرِیقِ إِلَّا بُعْداً؛ [3] آن که بدون بصیرت در مسیری قدم برمی‌دارد مانند کسی است که بی‌راهه می رود و سرعت او جز بر دوری‌اش از مقصد نمی‌افزاید.»

همه جوان‌هایی که در رکاب امام حسین علیه‌السلام به جهاد پرداختند بابصیرت بودند. در زیارت‌نامه حضرت عباس علیه‌السلام به عنوان علمدار کربلا و مؤثرترین سرباز امام حسین علیه‌السلام چنین عرضه می‌داریم: «أَشْهَدُ أَنَّکَ لَمْ تَهِنْ وَ لَمْ تَنْکُلْ وَ أَنَّکَ مَضَیتَ عَلَى بَصِیرَةٍ مِنْ أَمْرِکَ مُقْتَدِیاً بِالصَّالِحِینَ وَ مُتَّبِعاً لِلنَّبِیین‏؛ [4] گواهی می‌دهم که تو لحظه‌ای از خود سستی نشان ندادی و برنگشتی، بلکه مَشی تو بر ایمان و بصیرت در دین رقم خورده بود  و به صالحین اقتداء کرده و از انبیاء پیروى نمودى‏.» این ویژگی در حالی است که حضرت ابوالفضل علیه‌السلام سی و چهار ساله بودند.

بصیرت جوانان این مرز و بوم نیز از ابتدای انقلاب به روشنی نمایان بود. نمونه آن انقلاب تسخیر لانه جاسوسی آمریکا بود که به فرموده امام راحل عزیزمان از انقلاب اول، بزرگ‌تر بود. [5] با تربیت و ارائه جوان‌هایی همانند شهید حججی‌ها و مدافعان حرم و حریم، پیروزی بزرگی در جنگ فرهنگی با غرب نصیب مردم انقلابی ایران شد؛ چنانکه رهبر انقلاب فرمودند: «...  حججی‌ها درست شدند؛ پس ما در جنگ فرهنگی پیروز شدیم و دشمن در جنگ فرهنگی شکست خورد.» [6]
 

فداکاری

از جمله ویژگی‌های عمومی یاران امام حسین علیه‌السلام اعلام آمادگی جدی برای فدا شدن در راه امام حسین علیه‌السلام است. این مطلب، از عبارات حماسی و جوانمردانه آنها در شب عاشورا مشخص می‌شود. فرزندان عقیل، از جمله کسانی بودند که در برابر اجازه ترخیص آنها از میدان کربلا، جانانه بر فداکاری در رکاب فرزند رسول خدا تأکید کرده و گفتند: «و جان‏ها و اموال خاندانمان را فدایت خواهیم نمود. و در کنار شما خواهیم جنگید تا به جایگاه ورود شما وارد شویم! خدا زندگى بعد از شما را زشت و کریه گرداند!» [7]

جوان‌های انقلابی ایران اسلامی در تمامی برهه‌های حساس همانند دفاع مقدس، جنگ فرهنگی، جهاد علمی، جهاد سازندگی، جهاد اقتصادی و به تازگی در مبارزه با ویروس کرونا اعلام آمادگی کرده و البته بسیاری نیز در این عرصه‌ها جانباز شده یا به درجه شهادت نائل شدند.
 

عبادت و انس با خدا

عبادت و بندگی خدا از سوی جوانان ارزشمندتر است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله دراین‌باره می‌فرمایند: «إنَّ اللّه تَعالى یباهی بِالشّابِّ العابِدِ المَلائِکَةکَ، یقولُ: اُنظُروا إلى عَبدی! تَرَکَ شَهوَتَهُ مِن أجلی؛ [8] خداوند بزرگ، به جوان عبادت پیشه، نزد فرشتگان افتخار مى‌کند، در حالى که مى فرماید: «بنده‌ام را بنگرید. براى من، خواسته‌هاى نفْس خود را کنار نهاده است.»

عبادت اصحاب امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا اینچنین توصیف شده است:«امام حسین علیه السّلام و یارانش، شب عاشورا تا به صبح به راز و نیاز و مناجات با خدا به سرآوردند. «وَ لَهُمْ دَوِیٌّ کَدَوِیِّ النَّحْلِ مَا بَیْنَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ قَائِمٍ وَ قَاعِدٍ؛ [9] صداى ناله و زمزمه آنها همانند آواى بال زنبور عسل بود، بعضى در رکوع، بعضى در سجده و برخى ایستاده و نشسته، مشغول عبادت بودند.» از لشکر عمر سعد سى و دو نفر که از آنجا عبور مى‏کردند (تحت تأثیر قرار گرفته و) به لشکر امام حسین علیه‌السّلام پیوستند.» [10]

عبادت جوانان کربلای جبهه‌های ایران، یادآور عبادت‌های اصحاب امام حسین علیه‌السلام در شب عاشوراست تا آنجا که امام خمینی رضوان الله تعالی علیه نیز به عبادت‌های شبانه رزمنده‌ها افتخار می‌کرد. [11]
 

استقامت

واژه استقامت، به وسیله امام حسین علیه‌السلام و اهل بیت و یاران ایشان برای همیشه معنا شد. اینکه گروهی اندک در مقابل دشمنی پرتعداد و مجهز، تا آخرین لحظه، ذره‌ای از مواضع حق خود عقب‌نشینی نکنند، تمثال استقامتی مقدس است. اثر این استقامت نیز بعد از هزارو چهارصد سال این است که همچنان، الگوی انقلاب‌های ارزشی جهان است.

یکی از جوانان بنی‌هاشم امام سجاد علیه‌السلام است که در برابر بیماری سخت زمان نبرد عاشورا دوام آورد و جلوی سختی‌های اسارت پس از آن، با خطبه‌های دشمن‌شکن، استقامت کرد. ایشان در کربلا حدود بیست و دو سال داشتند. جوانان انقلابی ایران نیز با تأسی از این استقامت حماسی، در همه شرایط سخت پس از انقلاب، دنیا را مبهوت خود کرده‌اند.

پی‌نوشت 
[1]. الأمالی( للصدوق)، النص، ص: 39.
[2]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏2، ص: 82.
[3]. الأمالی( للصدوق)، النص، ص: 421.
[4]. کامل الزیارات، النص، ص: 257.
[5]. صحیفه امام، ج‏10، ص: 493.
[6]. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم؛ ۱۳۹۷/۰۵/۲۲.
[7]. وقعة الطف، ص: 198.
[8]. کنز العمّال : ج 15، ص 776، ح 43057.
[9].  اللهوف على قتلى الطفوف / ترجمه فهرى، النص، ص: 94.
[10]. همان، ص: 94.
[11]. ما در پیشگاه خداوند متعال و ولى بر حق او حضرت بقیة اللَّه- ارواحنا فداه- افتخار مى‏‌کنیم به سربازانى در جبهه و در پشت جبهه که شب‌ها را در محراب عبادت و روزها را در مجاهدت در راه حق تعالى به سر مى‏‌برند. من به شما خامنه‌‏اى عزیز، تبریک مى‏‌گویم که در جبهه‏‌هاى نبرد با لباس سربازى و در پشت جبهه با لباس روحانى به این ملت مظلوم خدمت نموده، و از خداوند تعالى سلامت شما را براى ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. [صحیفه امام، ج‏14، ص: 504]